2015
Europejski Stadion Kultury 2015
Z biegiem czasu Europejski Stadion Kultury stał się pomostem włączającym naszych wschodnich partnerów w obieg kultury europejskiej. W 2015 roku ESK został zrealizowany po raz piąty, (po raz trzeci pod szyldem Wschód Kultury) w dniach 25-28 czerwca. Przedsięwzięcie powstało dzięki zaangażowaniu środowisk twórczych, samorządów wschodniej Polski oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Tegorocznej edycji Wschodu Kultury towarzyszyła idea przybliżenia uczestnikom festiwalu kultury ormiańskiej. Nie zabrakło więc okazji do zapoznania się z muzyką, kinem i literaturą z Armenii.
Czwartkowy wieczór ESK otworzył „Tryptyk ormiański”- czyli połączenie muzycznej tradycji kultury ormiańskiej ze współczesnym brzmieniem. W koncercie profesjonalne brzmienia współczesnej sekcji jazzowej, okraszone zostaną dźwiękami tradycyjnych instrumentów ormiańskich takich jak duduk czy oud.
W sobotę rzeszowski Rynek rozbrzmiewał klezmerskimi klimatami. W ramach Klezmer & World wystąpili Budapest Klezmer Band oraz Rzeszów Klezmer Band i Przyjaciele z Tomaszem Nowakiem, Adebem Chamounem z Syrii i raperem Eskaubei. Tak jak w ubiegłych latach była też okazja do zapoznania się z nowymi trendami w polskiej muzyce miejskiej i alternatywnej z elementami elektroniki, jazzu i nowych brzmień. Gwiazdą koncertu był Andrzej Smolik – wybitny producent i multiinstrumentalista, który wystąpił razem ze swoim zespołem oraz z udziałem zaproszonych wokalistów. Muzyczne występy uzupełniły wizualizacje ukazujące motywy industrialne Rzeszowa i Podkarpacia.
Stałym punktem festiwalu jest Koncert Główny, słynący przede wszystkich z duetów gwiazd polskiej i zagranicznych scen muzycznych. Kolektywy to unikalne połączenia – powstałe ze zderzenia różnych kultur, tworzące świeżą i jedyną taką jakość wśród festiwali. W tej eydcji festiwalu w duetach wystąpili: Mama Selita i Sophie Villy (Gruzja), Kasia Kowalska & The Bambir (Armenia), Marika & ONUKA (Ukraina), Natalia Przybysz & Dakh Daughters (Ukraina), Patrycja Markowska & Tanita Tikaram (Niemcy), Iza Lach & The Airplane Boys (Kanada).
Gwiazdą wieczoru był zespół THE FRATELLIS, jeden z najpopularniejszych zespołów indierockowych z Wielkiej Brytanii, wpisujących się w nową falę brit-rocka ostatnich dwóch dekad. Okrzyknięci przez The New Musical Express najlepszym nowym zespołem w Wielkiej Brytanii! Zdobywcy BRIT Awards 2007 w kategorii „Przełom muzyczny”, 33rd Silver Clef Awards 2008 „Najlepszy brytyjski zespół” i European Border Breakers Awards 2008 w kategorii „Najlepszy zespół wychodzący poza granice: Zjednoczone Królestwo”.
Podczas festiwalu, oprócz wielu wydarzeń muzycznych, odbyły się także inne wydarzenia towarzyszące m.in. warsztaty fotograficzne (w tym fotografii otworkowej “Przez dziurkę do…” i gumy chromianowej) połączone z wystawami, miejski plener fotograficzny prowadzony przez Pawła Chara i wystawa jego autorstwa „Życie jest warte życia – Sławomir Mrożek – imigrant ze Wschodu”, na którą poza fotografią składał się film i promocja albumu. Sztukę w przestrzeni miejskiej eksponował projekt MUR-ART poprzez wielkoformatowe wydruki prac polskich i ukraińskich artystów, a w Biurze Wystaw Artystycznych odbył się wernisaż wystawy dzieł Franciszka Starowieyskiego. O teatralną stronę festiwalu zadbał ukraiński teatr Beautiful Flowers z propozycją funk-futurystycznego spektaklu „Tłuszcz”, który zaprezentował w Teatrze Maska.
W Klubie Festiwalowym na dzieci czekały atrakcje w ramach Smyk Areny. Bitwy taneczne Battle of The South, spotkania wokół literatury przygotowane przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną, połączone z dyskusjami “Tożsamość i znaczenia – spotkania ze słowem”, wreszcie program Młodzieżowego Klubu Festiwalowego, a w nim polsko-ukraińskie spotkania “Wolontariat ponad granicami” w Rzeszowskim Inkubatorze Kultury, uzupełnił bogaty i wielokierunkowy program festiwalu. W Klubie Festiwalowym usłyszeliśmy też bieszczadzką grupę Matragona, multi-instrumentalistów czerpiących z tradycji różnych kultur i sięgających po bogate instrumentarium etniczne. W Klubie Festiwalowym odbyła się też projekcja społecznościowego filmu dokumentalnego “SEDNO” o mieszkańcach Rzeszowa, warsztaty dj-skie, warsztaty QRkodów oraz potańcówka w ludowych rytmach (tradycyjne tańce polskie w formie niestylizowanej) oraz Silent Disco.
W ciągu czterech dni Festiwalu ponad 200 artystów i wykonawców z dziewięciu krajów świata zaprezentowało 30 projektów.