2019

W 2019 roku  Europejski Stadion Kultury odbył się już po raz dziewiąty. Festiwal trwał trzy dni – od 21 do 23 czerwca. Uczestnicy wzięli udział w blisko 40 wydarzeniach z różnych dziedzin sztuki.

Koncert Główny

Głównym punktem Festiwalu tradycyjnie był Koncert Główny na Stadionie Miejskim, podczas którego na scenie pojawiły się największe polskie i zagraniczne gwiazdy. W tym roku koncert otworzył występ zespołu Tulia.  W ramach kolektywów zagrali Grzegorz Hyży i Navi Band (Białoruś), Natalia Kukulska i Shuma (Białoruś), The Dumplings i Luna (Ukraina) oraz O.S.T.R i Vali Boghean. Koncert poprowadziła znana wokalistka – Bovska.

Projekty interdyscyplinarne

Jedną z idei festiwalu jest synteza różnorodnych gatunków sztuki. Podczas Europejskiego Stadionu Kultury 2019 zaprezentowano projekty nietypowe, wielowymiarowe łączące w sobie różne elementy: muzykę, taniec, teatr czy sztuki wizualne na najwyższym poziomie artystycznym.

Jednym z takich przedsięwzięć był Hotel Meduza – performance/instalacja artystyczna łączącą sztukę wizualną z widowiskiem teatralnym.  Projekt miał charakter site-specific i stworzony został z myślą o funkcjonowaniu w specjalnie wykreowanej do tego celu przestrzeni w pomieszczeniach piwnicznych rzeszowskiego Teatru Maska, gdzie została stworzona instalacja przestrzenna wyobrażająca hotel usytuowany na dnie oceanu. Na wizualizacje składały się nie tylko scenografia ale też kostium i kapelusz inspirowany formą meduzy. Autorsko zaprojektowany i wykonany kostium przez Ewelinę Czaplicką- Ruduchę, stanowił odrębne w formie dzieło sztuki. Ogromną rolę w tworzeniu tej tajemniczej, podwodnej rzeczywistości miała muzyka, skomponowana i wykonywana na żywo przez Kristiana Tangvika. Performance w języku angielskim był zagrany trzykrotnie, każdej nocy, podczas trwania Festiwalu.

Ciekawą propozycją była też Instalacja ruchowa “UWAGA!” – spektakl taneczny Teatru O.de.la z muzyką na żywo. “UWAGA” to projekcja zbliżona do ekspresji naturalnej. Polegała na spontanicznym, nieintencjonalnym uzewnętrznieniu i wyrażaniu treści psychicznych w formach ruchowych. W performansie ciało tancerza to nośnik barwy i jej wpływu na motorykę, emocje, zachowanie; muzyka – pomaga doznawać barwy, czasem potęguje, a czasem zniekształca ich działanie; choreografia – wyznacza diagram, kontury wrażenia barwnego – ruchowego scenografia rysuje przestrzeń eksperymentu, a wizualizacje docierają do oka obserwatora.

Tajemnicę życia i piękno przyrody odkrył przed widzami artysta Paweł Chlebek, który wykonał instalację land art’ową (w pobliżu Klubu Festiwalowego na Bulwarach) w formie performance. Instalacja nawiązywała do koncepcji artystycznej Grupy Twórczej ArtLander. Paweł Chlebek jest autorem pomnika Stanisława Nitki na rzeszowskich bulwarach oraz artystą międzynarodowych festiwalów Land Art.

Po raz kolejny uczestnicy festiwalu mogli też wyruszyć w dźwiękową podróż dzięki projektowi “Ucho – dźwiękowy wehikuł”. To projekt zainicjowany podczas ESK 2018, który zyskał tak duże zainteresowanie i sympatię odbiorców, że rok później powrócił w nowej odsłonie.

Koncerty

Stałym punktem programu ESK jest Art Celebration – autorski projekt rzeszowskich muzyków Zbigniewa Jakubka i Bartłomieja „Eskaubei” Skubisza, mający na celu eksplorowanie różnych gatunków muzycznych oraz aspektów sztuki.

W tej edycji projektu Art Celebration muzycy skupili się na zagadnieniu ludzkiej migracji w kontekście muzyki i sztuki. Migracja była i jest nieodłącznym elementem historii kultury, szczególnie w Polsce, jak również w krajach Partnerstwa Wschodniego, doświadczonych w niedalekiej przeszłości totalitarnym systemem. Koncert podzielony był na trzy części.

W pierwszej części wystąpili Kuba Stankiewicz Trio – z muzyką Victora Younga, Henryka Warsa i Bronisława Kapera w autorskiej interpretacji znakomitego pianisty – Kuby Stankiewicza i jego trio.  Druga część koncertu to EAST WEST MIGRATIONS – program przygotowany przez zespół  AC Band złożony w dużej mierze z twórców związanych z Podkarpaciem oraz tu pracujących. Trzecia część to wyjątkowy koncert legendarnego skrzypka i saksofonisty Michała Urbaniaka w towarzystwie kolejnej legendy: Wojciecha Karolaka.

Po raz kolejny w ramach ESK odbył się też koncert muzyki elektronicznej Electro East. Wystąpili Cape Cod i Alina Pash.

Taniec

 Ważnym elementem Europejskiego Stadionu Kultury jest taniec, który w 2019 roku został zaprezentowany w kilku odsłonach.

Grupa Art Color Ballet zaprezentowała spektakl „Hulanki” – autorski projekt choreograf i artystki sztuk wizualnych Agnieszki Glińskiej inspirowany folklorem sztuki polski i pogranicza

Taniec nowoczesny można było podziwiać podczas “Bitwy o Wschód” – kultowych już zawodów tanecznych. Na ten turniej tańca street dance przyjeżdżają tancerze z Polski, Ukrainy, Słowacji i Białorusi. W ramach wydarzenia odbyły się bitwy taneczne solistów w kategoriach hip hop i popping powyżej 15 roku życia; bitwy do 15 roku życia w kategorii hip hop oraz przegląd formacji tanecznych w kategoriach do 13 lat i powyżej 14 roku życia, a także warsztaty taneczne w ramach “Bitwy o Wschód” (hip hop, popping).

Tradycję muzyki i tańca ludowego przypomniał projekt PotańCYMBAŁY – potańcówka do muzyki na żywo, powiązana z nauką tańców i edukacją muzyczną.

Teatr

 W ramach festiwalu Europejski Stadion Kultury zaprezentowano dwie sztuki teatralne – spektakl “Hamlet”- współczesna i oryginalna interpretacja słynnej sztuki Szekspira w wykonaniu The Telavi Theatre z Tibilisi, najstarszego teatru nie tylko w Gruzji, ale na całym Kaukazie oraz spektakl dla dzieci “Calineczka”, w reż. Daniela Arbaczewskiego z muzyką Huberta Pyrgiesa z muzyką na żywo wykonywaną przez wokalistów i beatboxerów z krajów Partnerstwa Wschodniego.

Sztuki wizualne

 Podczas Festiwalu Rzeszowianie mieli okazję podejrzeć przy pracy białoruskiego artystę IvanaX, specjalizującego się w typomuralach i grafikach literniczych, który na murze przy ul. H.J. Kreczmera stworzy mural.  W ramach tego samego projektu, w okolicach Klubu Festiwalowego na Bulwarach została również zaprezentowana udźwiękowiona projekcja mappingowa.

Wystawy

 Podczas Europejskiego Stadionu Kultury 2019 zaprezentowano kilka wystaw.

 Portale to przestrzenna, artystyczna wypowiedź skoncentrowana wokół motywu „portalu” pojmowanego jako przejście/powrót do domu oraz łącznik świata fizycznego i astralnego.  Ojczyznę stanowi tu świadomość w człowieku, tożsamość jaką nosi w sobie, wewnętrzny ognik. Te inspiracje służą działalności artystycznej Grupy Twórczej ArtLander której obszarem działania jest przestrzeń ziemi, obszar środowiska naturalnego oraz fotografia. ArtLander tworzy na Podkarpaciu instalacje artystyczne przekształcając fragment pejzażu. Przy wykorzystaniu farb UV eksponuje w nim jednocześnie dzikość, geometrię, harmonię i chaos, tworząc portale widziane tylko w świetle UV i udokumentowane fotografią. W ramach działania powstaną instalacje artystyczne, „portale” w naturalnej przestrzeni, co zostanie uwiecznione na artystycznych fotografiach. Następnie instalacje stworzyły wystawę w Klubie Festiwalowym.

„Świat, który przeminął… Życie codzienne łemkowskiej rodziny na fotografiach Zdzisława Postępskiego i Romana Reinfussa”  – podczas tej wystawy zaprezentowano unikatowe fotografie przedstawiające rodziny Łemkowskie w tradycyjnych strojach oraz ich życie codzienne. Autorem fotografii z lat 40. XX w. dokumentujących życie Łemków jest Zdzisław Postępski (1916-1991).

Wystawa FashionEAST – YESTERDAY to zbiór autentycznych negatywów pochodzących z 1905r. (Paryż), które połączono z nowoczesnymi zdjęciami modowymi autorstwa Pawła Olearki, pozostających w stylistyce i koncepcji zdjęć paryskich.

FashionEAST – “Moda w swoim czasie” to wystawa zabytkowej kolekcji kobiecej garderoby wraz z akcesoriami, połączona z wystawą zdjęć szklanych negatywów Edwarda Janusza prezentujących dawną modę Rzeszowianek ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Rzeszowie.

Podczas ESK odbyła się też ogólnopolska premiera wystawy fotografii “Tadeusz Rolke – „Jutro będzie lepiej. Lwów 1989 – 1991”.

Fotografia

 Podczas ESK 2019 miały miejsce warsztaty fotograficzne –  Mistrzowski plener fotograficzny pod artystyczną opieką i kuratelą Tadeusza Rolke „(Kraj)obraz miast Wschodu. Rzeszów – miasto 2019” i Photo Doc Freestyle.

Moda

Po raz pierwszy w 2019 roku do programu Europejskiego Stadionu Kultury zawitała moda. W Muzeum Okręgowym odbył się pokaz mody najnowszej kolekcji Basi Olearki. 

Film

 W ramach ESK 2019 zaprezentowano filmy dokumentalne w ramach projektu Ukraїner. Ukrainer to wyjątkowy projekt medialny, stworzony przez ukraińskich dokumentalistów, którzy podróżując po Ukrainie zbierają interesujące historie i nagrywają filmy dokumentalne o najbardziej odległych miejscach, o ludziach wchodu, sztuce i jedzeniu

Klub Festiwalowy

 W program festiwalu na stałe wpisał się już Klub Festiwalowy. Klub Festiwalowy mieszczący się na rzeszowskich Bulwarach to przestrzeń otwarta dla wszystkich, idealne miejsce zarówno na wypoczynek i chwilę relaksu jak i spotkania i zabawę w gronie znajomych. Tu odbył się między innymi Przystanek KrosCon – event z grami planszowymi i fabularnymi przeznaczony dla każdego, niezależnie od wieku.

Atrakcje dla dzieci

Dla najmłodszych dzieci przygotowano atrakcje muzyczne: koncert “W muzycznej podróży świat nie jest zbyt duży” oraz warsztaty muzyczne “Melomaluszki”.  W Smyk Arenie natomiast na dzieci czekały kreatywne warsztaty i zabawy.