2017
Europejski Stadion Kultury 2017
W 2017 Rzeszów po raz 7 był miejscem wydarzeń w ramach festiwalu Europejski Stadion Kultury. Od 22 do 25 czerwca w różnych punktach miasta odbyło się kilkadziesiąt imprez, m.in.: koncerty, wystawy, warsztaty aktorskie, konkursy, spotkania z twórcami, widowiska muzyczne. Podczas koncertu głównego na Stadionie Miejskim wystąpiła plejada polskich gwiazd, które wykonały specjalnie zaaranżowane utwory wspólnie z partnerami muzycznymi z Europy i świata.
Oczekiwany przez miłośników oryginalnych brzmień Koncert Główny – realizowane z rozmachem wielkie plenerowe widowisko na Stadionie Miejskim odbył się w 23 czerwca. Na scenie pojawiły się polskie gwiazdy, które wspólnie z partnerami muzycznymi z Europy i świata wykonali w duetach specjalnie przygotowane utwory. Wszystko w wśród multimedialnej scenografii i w zjawiskowej oprawie świetlnej. Koncert składał się z trzech części: koncertu otwarcia, kolektywów i koncertu światowej gwiazdy. Na głównej scenie zagrali: duet Bisz/Radex, Bovska, Drymba Da Dzyga, Kamil Bednarek, Rustavi Ensemble, LemON, Dzambo Agusevi Orchestra, Enej, Monika Brodka i Unkle. Gwiazdą wieczoru był popularny brytyjski indie-rockowy zespół The Kooks.
Ważnym muzycznym wydarzeniem była też kolejna edycja projektu Art Celebration: East United, w ramach którego w Filharmonii Podkarpackiej zagrali wspaniali muzycy związani z Podkarpaciem, którzy nawiązali w swoich występach do legendarnych artystów pochodzących ze wschodu – Stanisława Lema, Andy’ego Warhola, Wojciecha Kilara, Nahuma Sternheima i Tomasza Stańko. W ramach Art Celebration odbyła się polska premiera koncertu „Lem. Muzyczne sfery” – programu sygnowanego przez Vitolda Reka, pochodzącego z Rzeszowa wybitnego kontrabasistę i kompozytora.
W Podziemnej Trasie Turystycznej odbył się koncert poezji śpiewanej duetu Kuba Blokesz i Michał Szuba pt. „Lwów. Szkice miejskie”. To projekt, który w całości opierał się na poezji i prozie ukraińskich poetów współczesnych, takich jak Jurij Andruchowycz i Hryhorij Czubaj.
Ze sceny na rzeszowskim rynku rozbrzmiały natomiast rytmy z pogranicza różnych gatunków i kultur. Wystąpił zespół 5`nizza, ukraińska grupa łącząca różne style muzyczne od reggae, ragga przez hip-hop i beatbox, po muzykę kabaretową i jazz, a nawet punk-rock oraz L.U.C (L.U.C Łukasz Rostkowski to kompozytor, autor tekstów, wokalista, performer) & Rebel Babel Ensemble – międzynarodowa, wielojęzykowa orkiestra złożona z orkiestr dętych. Podczas Europejskiego Stadionu Kultury Rebel Babel Ensemble stworzyły orkiestry z Ukrainy, Białorusi, Litwy i oczywiście Polski, a gościnnie wystąpiła Kayah i KALIBER 44.
W Bazylice Najświętszej Marii Panny natomiast odbyła się rzeszowska prapremiera dzieła All Night Vigil, Rachmaninowa, w wykonaniu Lubelskiej Akademii Muzyki Dawnej. Dzieło jest uważane za najcenniejsze dziedzictwo muzyczne kościoła prawosławnego, powstało na kanwie tradycyjnych melodii Ukrainy, Białorusi, Rosji, Mołdawii oraz Grecji.
W ramach festiwalu publiczność mogła zobaczyć również kilka spektakli teatralnych: „Zapiski Oficera Armii Czerwonej”, w którym główna rolę grał Piotr Cyrwus, aktor Teatru Polskiego w Warszawie czy spektakl „Romeo i Julia” w Teatrze Maska. Ponadczasowy dramat Szekspira został przedstawiony w dwóch planach. „Opowieści o stworzeniu świata” to z kolei muzyczno-teatralna propozycja Emilii Raiter – opowieść o powstaniu Ziemi i ludzi, ukazująca mity i wierzenia z różnych kultur: słowiańskiej, afrykańskiej, oceanicznej i hinduskiej. Na rynku było można obejrzeć „Le Spectre de la Rose” – balet współczesny w wykonaniu polskich i ukraińskich artystów. To autorska interpretacja odpowiadająca oryginalnej miniaturze choreograficznej Michaiła Fokina z 1911 roku pt. „Duch Róży”. Muzykę do spektaklu na żywo wykonał Szymon Tomczyk, a twórcą choreografii był Anatoliy Ivanov.
Tradycyjnie podczas festiwalu na rzeszowskich bulwarach funkcjonował Klub Festiwalowy, gdzie już od pierwszego dnia na uczestników imprezy czekało mnóstwo atrakcji: wystawy plenerowe: „Dobranocki ze Wschodu” i „Sięgając do korzeni”, a także „Wojaże pełne muzycznych wrażeń” – wyjątkowy blok dziecięcy z udziałem Mobilnej Filharmonii, przybliżający dzieciom muzykę klasyczną w lekki, łatwy i przyjemny sposób. Niewątpliwą atrakcją dla dzieci były też warsztaty tworzenia grafiki z ADELINĄ, pochodzącą z Kazachstanu artystka, ktora poprowadziła dla dzieci warsztaty techniką cyfrowo-manualną.
To właśnie w Klubie Festiwalowym odbyło się także Silent Disco – jedna z największych atrakcji a zarazem stały punkt programu Europejskiego Stadionu Kultury. Nie zabrakło również plenerowych pokazów kina dokumentalnego „Kino ze Wschodu” oraz wystaw towarzyszących. Klub festiwalowy zaprosił również na otwarte warsztaty teatralne dla dzieci i młodzieży, które wg autorskiego programu poprowadził Piotr Cyrwus. W Klubie zagrało rownież trio Rogiński/Trzaska/Moretti z towarzyszeniem Wacława Zimpla oraz odbyły się koncerty muzyki elektronicznej. Zagrały białoruskie zespoły: SHUMA, Mustelide, CherryVata.
Kolejną propozycją była Bitwa o Wschód – zawody taneczne w stylu hip hop, integrujące środowiska taneczne z krajów Partnerstwa Wschodniego oraz Smyk Arena – interaktywne warsztaty dla dzieci, których celem było zapoznanie uczestników z tradycyjną kulturą Wschodu.
W trakcie festiwalu nie zabrakło też artystycznych spotkań, m.in. z Przemysławem Wiśniewskim, twórcą Teatru FOTOgrafii, w którym przedstawienia nie istnieją na scenie, a tylko na fotografiach, stając się jednocześnie zapisem twórczych poszukiwań artysty i jego wizją teatru. W ramach festiwalu odbył się też wernisaż wystawy Tatiany Cariuk-Falewicz „Świteź i okolice – 200 lat po Mickiewiczu” oraz wernisaż wystawy wycinanki białoruskiej Marka Maksimovicha „Rachu-Ciachu”